vrijdag 2 februari 2018

De Groninger is de nieuwe Indo

Indo's en Groningers hebben meer met elkaar gemeen dan je op het eerste gezicht zou denken. Het zijn dappere mensen, doorzetters. Ze houden van gezelligheid en ze helpen elkaar als dat nodig is. Het Nederlands staatsburgerschap? Ja, dat hebben ze ook gemeen. Maar de grootste overeenkomst is misschien wel dat beiden bedonderd zijn door de overheid. Jarenlang.

Het zal niemand zijn ontgaan dat er heel wat aan de hand is in onze prachtige noordelijke provincie. Al jaren beeft Groningen op haar grondvesten. Moeder Aarde protesteert hevig tegen de gaswinning. Sinds 1960 verdiende de Staat zo'n 265 miljard euro aan de Groninger gasbel, zo berekende de Algemene Rekenkamer. Het zijn bedragen waar je hebberig van wordt, dat begrijp ik best. Maar dat het ten koste gaat van de veiligheid van zoveel burgers, gaat zelfs mij te ver. Terwijl de Groninger geen oog meer dicht doet, slaapt Den Haag er geen nacht minder om. Het zal voor een Indo geen nieuws zijn.

De zoveelste aardbeving en de steeds luider wordende stem uit het noorden des lands lijken de nachtrust van de betrokken partijen enigszins te hebben verstoord. Zenuwachtig wordt gezocht naar een afleidingsmanoeuvre, een 'schadeprotocol'. Het is een soort gebaar, een 'collectieve erkenning' van Gronings leed en schade. De Koninklijke Shell, een van de partners in crime, trachtte onlangs nog even eieren voor haar gas te kiezen, maar uiteindelijk zal ook zij haar goedgevulde beurs moeten trekken.

Tot nu toe werd de NAM (Nederlandse Aardolie Maatschappij) als hoofdrolspeler in het verhaal gezien en bleef de Staat zoveel mogelijk buiten schot. Sijbrand Nijhoff, een boer uit Zijldijk, maakte echter onlangs geheime documenten openbaar over de gasdeal uit 1963, wat de rol van de Staat in een ander daglicht zette. Het document is nu in handen van het Dagblad van het Noorden. De Staat mag dan al die jaren haar handen in onschuld hebben gewassen, die Nederlandse aardolie krijg je er niet zomaar af.


Het document is altijd geheim gebleven tot Sijbrand Nijhoff en zijn advocaat het openbaar maakten. DVHN: "Tweede Kamerleden vragen de minister er al jaren om, journalisten en burgers zijn er al tijden naarstig naar op zoek. (...) Antwoorden bleven tot dusver uit. Wob-verzoeken werden steevast afgewezen, verzoeken van Kamerleden werden niet gehonoreerd." Het is het spreekwoordelijke kluitje in het riet dat de Indische gemeenschap ook niet geheel onbekend zal voorkomen.

"De Overeenkomst van Samenwerking is ondertekend door de Staatsmijnen, de Bataafse Petroleum Maatschappij (voorloper van Shell), de Standard Oil Company (voorloper van Exxon), de Nederlandse Aardolie Maatschappij en minister De Pous van Economische Zaken." 

OK, maar wat heeft dat met Indo's te maken, hoor ik je al denken. Veel. Het gaat niet om gaswinning, aardbevingen of om de plaats waar je wiegje stond, het gaat om politiek. Het gaat om gekonkel en winstbejag ten koste van mensen, van Nederlandse burgers. Het gaat om het jarenlang negeren van een grote gedupeerde bevolkingsgroep. Het is een patroon. 

Boer Nijhoff: "Groningers worden al zo lang door de overheid om de tuin geleid. Rekken, traineren en geen daden, dat is steeds het verhaal. (...) Zo onbetrouwbaar als de overheid is, daar kan ik niet tegen. Daarom heb ik die geheime stukken openbaar gemaakt. Zo kan iedereen zelf zien wat er speelt.” (DVHN, 1 februari 2018)

Wie de parallellen tussen de Indische en Groningse zaak nog steeds niet ziet, doet er goed aan om zich te verdiepen in bijvoorbeeld de backpaykwestie, of: hoe de Staat met listige trucs en advocaten haar burgers uit voormalig Nederlands-Indië heeft ontrecht om hen zo geen cent te hoeven betalen. Het gaat om miljarden. De backpaykwestie is slechts één onderdeel van een enorme openstaande Indische rekening: 'Miljardenschuld aan Indische gemeenschap weggemoffeld' (AD, 1 december 2017)

Groningers protesteren massaal. Ook al is Den Haag Oost-Indisch doof, Nederland kan niet meer om hen heen. Misschien wordt het tijd om het Indische protest eens van dat lage pitje af te halen. Van decennialang door blijven sudderen is immers nog geen enkele boemboe beter geworden.

©Anneke van de Casteele